Trong thời đại công nghệ, đôi mắt phải làm việc với cường độ cao hơn bao giờ hết. Đáng chú ý, ba nhóm đối tượng có nguy cơ suy giảm thị lực cao nhất chính là dân văn phòng, học sinh – sinh viên và người cao tuổi. Nguyên nhân xuất phát từ lối sống hiện đại, áp lực học tập – công việc và sự lão hóa tự nhiên của mắt.
1. Dân văn phòng – áp lực từ màn hình và ánh sáng xanh
Đặc thù công việc buộc dân văn phòng phải nhìn màn hình 6–10 giờ mỗi ngày. Ánh sáng xanh từ máy tính và điện thoại gây stress oxy hóa lên võng mạc, làm tăng nguy cơ khô mắt, mờ mắt và thoái hóa điểm vàng. Khi tập trung làm việc, tần suất chớp mắt giảm mạnh khiến nước mắt bốc hơi nhanh, gây rát mắt, mỏi mắt và nhức đầu. Môi trường máy lạnh, ánh sáng kém hoặc điều kiện làm việc không đạt chuẩn cũng làm mắt mệt mỏi hơn. Dấu hiệu thường gặp: mờ mắt cuối ngày, đau hốc mắt, nhức đầu, nhìn mờ khi chuyển từ màn hình ra xa.
2. Học sinh – sinh viên: áp lực học tập và thiết bị điện tử
Học sinh hiện nay tiếp xúc với màn hình sớm hơn và nhiều hơn. Thói quen cầm điện thoại quá gần khiến mắt phải điều tiết liên tục, dẫn đến tăng độ nhanh. Việc học online kéo dài, ngồi sai tư thế và ít vận động ngoài trời là những yếu tố chính tạo nên tình trạng cận thị học đường. Ngoài ra, sử dụng thiết bị ban đêm khiến mắt dễ khô, mờ và giảm tập trung. Dấu hiệu thường thấy gồm chảy nước mắt sống, nhìn bảng mờ, nhức đầu vùng trán và tăng độ nhanh theo thời gian.
3. Người cao tuổi – lão hóa tự nhiên và bệnh lý đi kèm
Khi tuổi tác tăng, các tế bào mắt lão hóa khiến chức năng thị giác suy giảm. Đục thủy tinh thể do biến đổi cấu trúc protein làm tầm nhìn mờ dần. Thoái hóa điểm vàng gây mất khả năng nhìn rõ trung tâm, khó đọc sách hoặc nhận diện khuôn mặt. Người cao tuổi còn thường bị khô mắt do tuyến lệ hoạt động kém. Bên cạnh đó, các bệnh lý như tiểu đường, tăng huyết áp hay rối loạn mỡ máu có thể gây tổn thương mạch máu võng mạc. Những dấu hiệu thường gặp gồm nhìn đôi, lóa sáng, mờ mắt khi đọc chữ nhỏ và khó quan sát vào ban đêm.
4. Những thói quen làm suy giảm thị lực ở mọi lứa tuổi
Một số thói quen tưởng chừng vô hại lại âm thầm làm tổn hại đến mắt: sử dụng màn hình liên tục hơn 2–3 giờ, ngủ không đủ giấc, stress kéo dài, uống ít nước, dinh dưỡng thiếu vitamin A – lutein – omega-3, môi trường ánh sáng kém hoặc khói bụi và không khám mắt định kỳ.
5. Giải pháp bảo vệ thị lực toàn diện
Để giữ cho đôi mắt khỏe lâu dài, cần áp dụng những thói quen chăm sóc đơn giản nhưng hiệu quả. Quy tắc 20-20-20 giúp giảm mỏi mắt: cứ mỗi 20 phút làm việc hãy nhìn xa 20 feet (khoảng 6 m) trong 20 giây. Chế độ ăn giàu lutein, zeaxanthin, vitamin A và omega-3 giúp nuôi dưỡng võng mạc và giảm stress oxy hóa. Hạn chế ánh sáng xanh vào ban đêm, dùng chế độ Night Mode và tránh dùng điện thoại trong phòng tối. Đồng thời, ngủ đủ 7–8 giờ mỗi ngày, uống đủ nước, hạn chế dụi mắt và nên khám mắt định kỳ 6–12 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề.
Kết luận
Dân văn phòng, học sinh và người cao tuổi đều có những yếu tố riêng khiến nguy cơ suy giảm thị lực ngày càng tăng. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ đôi mắt bằng cách chủ động thay đổi thói quen, dinh dưỡng hợp lý và chăm sóc mắt đúng cách.
