Đôi mắt là “cửa sổ tâm hồn”, đồng thời cũng là một trong những cơ quan phải chịu tác động nhiều nhất từ môi trường – ánh sáng xanh, tia cực tím, khói bụi và cả quá trình lão hóa tự nhiên. Trong những năm gần đây, khoa học đã chỉ ra vai trò của lutein cùng các chất chống oxy hóa là đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe thị giác.
Lutein là gì?
Lutein là một loại carotenoid tự nhiên – nhóm sắc tố thực vật có màu vàng cam, thường tìm thấy trong các loại rau xanh đậm như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh, hoặc trong lòng đỏ trứng gà.
Trong cơ thể, lutein tập trung chủ yếu ở vùng hoàng điểm của võng mạc – nơi chịu trách nhiệm cho tầm nhìn trung tâm và khả năng nhận biết chi tiết, màu sắc.
Khác với nhiều dưỡng chất khác, cơ thể con người không tự tổng hợp được lutein, mà phải bổ sung qua chế độ ăn uống hàng ngày. Thiếu hụt lutein trong thời gian dài có thể khiến võng mạc dễ bị tổn thương do tác động của ánh sáng và các gốc tự do.
Vai trò của lutein và các chất chống oxy hóa đối với đôi mắt
Cơ chế bảo vệ mắt của lutein
Lutein hoạt động như một “tấm lọc tự nhiên”, giúp hấp thu và giảm thiểu tác hại của ánh sáng xanh năng lượng cao (HEV) phát ra từ màn hình điện thoại, máy tính, tivi.
Bên cạnh đó, lutein còn có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp trung hòa các gốc tự do – yếu tố chính gây thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể và mỏi mắt do căng thẳng thị giác.
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, việc bổ sung khoảng 6–10 mg lutein mỗi ngày có thể giúp tăng mật độ sắc tố hoàng điểm, cải thiện khả năng nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu và giảm cảm giác nhức, mỏi mắt khi làm việc nhiều giờ trước màn hình.
Các chất chống oxy hóa khác cùng lutein “bảo vệ đôi mắt”
Không chỉ lutein, nhiều chất chống oxy hóa khác cũng góp phần quan trọng vào việc duy trì sức khỏe mắt:
- Zeaxanthin: thường đi đôi với lutein, tập trung tại vùng trung tâm của võng mạc, giúp bảo vệ tế bào thị giác khỏi ánh sáng xanh.
- Vitamin C và E: giúp tăng cường sức bền của mạch máu trong mắt, giảm nguy cơ đục thủy tinh thể.
- Kẽm: hỗ trợ vận chuyển vitamin A đến võng mạc để tạo ra sắc tố thị giác rhodopsin – cần thiết cho khả năng nhìn trong bóng tối.
- Beta-caroten (tiền vitamin A): tham gia vào quá trình tổng hợp tế bào cảm quang, giúp mắt thích ứng tốt hơn khi thay đổi ánh sáng.
Tất cả những dưỡng chất này hoạt động hiệp đồng với nhau, tạo nên một hàng rào bảo vệ toàn diện chống lại lão hóa và tổn thương oxy hóa.
Vai trò lutein như thế nào đối với việc bảo vệ đôi mắt
Khi nào cần chú ý bổ sung lutein và chất chống oxy hóa?
Một số nhóm người cần đặc biệt quan tâm đến việc bổ sung lutein bao gồm:
- Người thường xuyên làm việc với máy tính, điện thoại, thiết bị điện tử;
- Người cao tuổi, do khả năng hấp thu và tổng hợp sắc tố hoàng điểm suy giảm;
- Người hút thuốc lá, uống rượu – vì các thói quen này làm tăng stress oxy hóa trong cơ thể;
- Người có tiền sử bệnh lý về mắt như thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể hoặc khô mắt.
Cách bổ sung lutein và chất chống oxy hóa tự nhiên
Bạn hoàn toàn có thể cung cấp lutein và các chất chống oxy hóa thông qua chế độ ăn uống hàng ngày:
- Rau xanh đậm: cải bó xôi, cải xoăn, rau ngót, bông cải xanh;
- Trái cây màu vàng – cam: cam, xoài, bí đỏ, bắp vàng;
- Lòng đỏ trứng, cá hồi, quả bơ: vừa chứa lutein, vừa giàu omega-3 – chất hỗ trợ giảm khô mắt;
- Uống nhiều nước, ngủ đủ giấc và giảm thời gian nhìn màn hình liên tục.
Cách bổ sung lutein và chất chống oxy hóa tự nhiên
Lời khuyên
Đôi mắt chỉ chiếm 0,2% trọng lượng cơ thể, nhưng lại tiêu thụ đến 25% lượng oxy hấp thu – điều đó cho thấy đôi mắt cần được chăm sóc cẩn thận như thế nào.
Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: ăn nhiều rau xanh, dành thời gian cho mắt nghỉ ngơi sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, và đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất chống oxy hóa, đặc biệt là lutein – dưỡng chất đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe thị giác mỗi ngày.
Một đôi mắt sáng khỏe không chỉ giúp bạn nhìn rõ hơn, mà còn là nền tảng cho chất lượng cuộc sống và năng lượng tích cực mỗi ngày.
